Soru:
Bir coğrafyacı, "Teknolojik gelişmeler, doğal kaynakların kullanım verimliliğini ve dağıtımını etkileyerek ülkelerin ekonomik ve siyasi güç dengelerini değiştirebilir." görüşünü savunmaktadır.
Aşağıdaki tarihsel örneklerden hangisi, bu görüşü desteklemez?
- A) Petrolün enerji kaynağı olarak kullanılmaya başlanmasıyla Orta Doğu'nun jeopolitik öneminin artması
- B) Nükleer teknolojinin gelişmesiyle uranyum gibi madenlere olan stratejik talebin artması
- C) Tekerleğin icadıyla, insanların ağır yükleri taşıma ve uzak mesafelere ulaşma imkanının gelişmesi
- D) Yazının icadıyla, Sümer şehir devletlerinde hukuki ve ticari kayıtların tutulmaya başlanması
Çözüm:
💡 Bu soruda, verilen genel görüşü desteklemeyen, yani onunla doğrudan çelişmeyen ama odak noktası farklı olan örneği bulmamız isteniyor. Görüşün anahtar kelimeleri: "teknoloji", "doğal kaynak kullanımı/dağıtımı" ve "ekonomik/siyasi güç dengesi".
- ➡️ A) Petrol (doğal kaynak) ve onu işleyen teknoloji, Orta Doğu'yu küresel güç dengelerinde merkeze taşımıştır. Görüşü destekler.
- ➡️ B) Nükleer teknoloji, uranyum (doğal kaynak) gibi madenlere olan stratejik önemi ve dolayısıyla bu kaynağa sahip ülkelerin gücünü artırmıştır. Görüşü destekler.
- ➡️ C) Tekerlek, ulaşım teknolojisidir. Taşıma verimliliğini artırarak ticareti ve dolayısıyla ekonomik güç dengelerini etkilemiş olabilir. Bu, görüşle dolaylı olarak bağlantılıdır ve onu zayıf da olsa destekler.
- ➡️ D) Yazı, bir iletişim ve kayıt teknolojisidir. Hukuk ve ticaretin sistemleşmesini sağlamıştır. Ancak bu örnekte, bir doğal kaynağın kullanım verimliliği veya dağıtımından bahsedilmemektedir. Odak, bilginin kaydı ve yönetimsel organizasyondur. Bu nedenle, görüşün temel vurgusuna doğrudan uymaz.
✅ Seçenekler incelendiğinde, A, B ve C seçenekleri teknolojinin doğal kaynak-ekonomik güç ilişkisi üzerinden bir değişimi ifade ederken, D seçeneği bu ilişkinin dışında kalır. Bu nedenle, verilen görüşü desteklemeyen örnek D seçeneğidir.
