Soru:
TBMM'nin açılışından sonra çıkarılan isyanlarla mücadele eden Meclis, bu dönemde İstiklal Mahkemeleri'ni kurmuştur.
Bu mahkemelerin aşağıdaki özelliklerinden hangisi, onun olağanüstü yetkilere sahip olduğunu ve amacının cezalandırmadan çok, Milli Mücadele'yi hızlı bir şekilde sonuçlandırmak olduğunu gösterir?
- A) Üyelerinin TBMM içinden seçilmesi
- B) Aldığı kararların temyiz edilememesi
- C) Asker kaçaklarını yargılaması
- D) Vatana ihanet suçuna bakması
Çözüm:
💡 Soru, İstiklal Mahkemeleri'nin "olağanüstü" yönünü ve asıl amacını vurguluyor. Seçeneklerin bu amaca hizmet edip etmediğine bakmalıyız.
- ➡️ A Seçeneği: Üyelerin meclisten seçilmesi, mahkemenin meclise bağlı olduğunu gösterir ama doğrudan "olağanüstü yetki" veya "hız" ile ilgili değildir.
- ➡️ B Seçeneği: Aldığı kararların temyiz edilememesi, mahkemenin kararlarının kesin ve çabuk sonuçlanmasını sağlar. Bu durum, adli süreci hızlandırarak Milli Mücadele'ye zarar veren unsurların hızlıca etkisiz hale getirilmesini amaçlar. Bu, olağanüstü bir yetkidir ve asıl amacı gösterir.
- ➡️ C ve D Seçenekleri: Bu maddeler, mahkemenin görev alanını tanımlar. Hangi suçlara baktığını söyler ama sürecin nasıl işlediğini (hızlı/olağanüstü) göstermez.
✅ Sonuç: "Temyiz edilememek", hız ve kesinlik unsurlarını barındıran, mahkemeye olağanüstü bir güç veren ve amacın savaşı hızlıca kazanmak olduğunu en iyi gösteren özelliktir. Cevap B seçeneğidir.
