Soru:
Sevr Antlaşması'nın "Ekonomik Hükümleri" ile ilgili olarak aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
- A) Kapitülasyonlar → Tüm İtilaf Devletleri vatandaşlarına genişletildi.
- B) Osmanlı Borçları → Sadece Osmanlı Devleti'nin kendi sınırları içindeki payı ödenecekti.
- C) Mali Komisyon → Osmanlı bütçesini denetleyen ve üyelerinin çoğunluğu İtilaf Devletleri'nden oluşan kurul.
- D) Gümrük Gelirleri → Doğrudan Osmanlı Duyun-ı Umumiye İdaresi'ne aktarılacaktı.
Çözüm:
💡 Sevr, Osmanlı Devleti'ni ekonomik bağımsızlıktan tamamen yoksun bırakmayı hedefliyordu. Yanlış eşleştirmeyi bulmak için her maddeyi tek tek inceleyelim.
- ➡️ A Seçeneği: Doğru. Kapitülasyonlar en ağır şekilde tüm İtilaf Devletleri ve onlara bağlı devletlerin vatandaşlarına tanınmıştır.
- ➡️ B Seçeneği: Doğru. Osmanlı borçları, imparatorluktan ayrılan devletler arasında paylaştırılmış, Osmanlı sadece kendi payına düşeni ödeyecekti.
- ➡️ C Seçeneği: Doğru. "Mali Komisyon" adlı kurul, bütçeyi denetliyor, üyeleri İngiliz, Fransız, İtalyan ve bir Osmanlı temsilcisinden oluşuyordu. Yani çoğunluk İtilaf Devletleri'ndeydi.
- ➡️ D Seçeneği: Yanlış. Gümrük gelirleri ve diğer önemli gelir kalemleri, Osmanlı'nın kendi hazinesine değil, doğrudan Mali Komisyon'un kontrolüne bırakılmıştır. Duyun-ı Umumiye zaten 1881'de kurulmuştu ve Sevr ile yetkileri daha da güçlendirilmiş olsa da, asıl yetkili organ bu yeni "Mali Komisyon"du.
✅ Dolayısıyla, gümrük gelirlerinin doğrudan Osmanlı Duyun-ı Umumiye'sine aktarılması değil, Mali Komisyon'un denetimine verilmesi söz konusudur. Bu nedenle yanlış eşleştirme D seçeneğidir.
