Soru:
Sevr Antlaşması'nın "Ekonomik Hükümler" başlığı altında, Osmanlı Devleti'nin maliyesi üzerinde tam bir denetim kurulması öngörülmüştür. Bu denetimi hangi komisyon veya kurul sağlayacaktır? Ayrıca, bu komisyonun temel görevlerinden ikisini yazınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, Sevr Antlaşması'nın Osmanlı ekonomisi üzerindeki vesayet rejimini ve bu rejimi uygulayacak olan yapıyı bilmeyi gerektirir.
- ➡️ İlk adım: Antlaşmanın Osmanlı borçları ve mali denetimle ilgili maddelerini hatırlayalım. İtilaf Devletleri, Osmanlı'nın iflas etmiş maliyesini denetim altına almak ve kendi alacaklarını garanti altına almak için çok sıkı hükümler getirmişlerdir.
- ➡️ İkinci adım: Bu denetimi sağlayacak olan yapının adı "Osmanlı Düyun-ı Umumiye Komisyonu" değildir. O, zaten 1881'den beri faaliyettedir. Sevr ile kurulan yeni ve çok daha güçlü organın adı "Osmanlı Maliye Komisyonu"'dur.
- ➡️ Üçüncü adım: Bu komisyonun görevlerini düşünelim:
- 1. Osmanlı bütçesini onaylamak ve uygulanmasını denetlemek.
- 2. Osmanlı Merkez Bankası'nın (Osmanlı Bankası) yerine yeni bir banka kurulmasını sağlamak ve para basma yetkisini kontrol etmek.
- 3. Tüm devlet gelirlerini (gümrük, tuz, tütün tekeli, vergiler vb.) toplamak ve alacaklı devletlere öncelikli ödeme yapmak.
✅ Sonuç olarak, mali denetimi sağlayacak kurul Osmanlı Maliye Komisyonu'dur. Görevlerinden ikisi: Bütçeyi onaylamak ve denetlemek / Yeni bir merkez bankası kurmak ve parayı kontrol etmek / Devlet gelirlerini toplayıp borç ödemelerini yapmak.
