Soru:
Sevr Antlaşması'na göre, Boğazların yönetimi ve kontrolü ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
- A) Boğazlar, savaş ve barış zamanında tüm devletlerin gemilerine açık olacaktır.
- B) Boğazlar bölgesinin yönetimi, Türkiye'nin başkanlık ettiği uluslararası bir komisyona bırakılacaktır.
- C) Komisyon, İngiltere, Fransa, İtalya ve Japonya'nın yanı sıra, kıyıdaş devlet Rusya ve Romanya, Bulgaristan, Yunanistan gibi devletlerden oluşacaktır.
- D) Komisyon, kendi bayrağını ve bütçesini kullanacak, ayrıca bir de polis gücü bulunacaktır.
Çözüm:
💡 Bu soru, Sevr Antlaşması'nın Boğazlar rejimi ile ilgili detaylarını bilmeyi ve hatalı olanı tespit etmeyi gerektirir.
- ➡️ İlk adım: Antlaşmanın Boğazlar Sözleşmesi kısmını hatırlayalım. Boğazların askerden arındırılacağı ve yönetiminin uluslararası bir komisyona bırakılacağı hükme bağlanmıştır.
- ➡️ İkinci adım: Şıkları tek tek kontrol edelim. A şıkkı doğrudur; Boğazlar her zaman tüm devletlere açık olacaktır. C şıkkı doğrudur; komisyon üyeleri İtilaf Devletleri ve bölgedeki diğer devletlerden oluşacaktır (Not: Rusya'da Bolşevik rejim olduğu için henüz davet edilmemiş olsa da, madde böyle düzenlenmiştir). D şıkkı da doğrudur; komisyon tam bir özerkliğe sahip olacaktır.
- ➡️ Üçüncü adım: B şıkkını inceleyelim. Bu şıkta "Türkiye'nin başkanlık ettiği" ifadesi kullanılmıştır. Oysa Sevr Antlaşması'na göre, Boğazlar Komisyonu'nun başkanlığını Türkiye değil, komisyonda temsil edilen güçlü devletlerden biri (büyük ihtimalle İngiltere) yapacaktır. Türkiye komisyonda sadece bir üye olarak yer alacaktır. Bu nedenle B şıkkındaki bilgi yanlıştır.
✅ Sonuç olarak, yanlış ifade B seçeneğidir.
