Soru:
Aşağıdaki ifadelerden hangisi "yargı bağımsızlığı"nı en iyi şekilde tanımlar?
- A) Mahkemelerin, diğer mahkemelerin verdiği kararları dikkate almadan karar vermesi
- B) Hakim ve savcıların, görevlerini yerine getirirken yasama ve yürütme organları da dahil hiçbir organ, makam, merci veya kişiden emir ve talimat almaması
- C) Yargıçların, sadece kendi görüşlerine göre karar verme özgürlüğüne sahip olması
- D) Yargı organının, kanunları TBMM'den bağımsız olarak değiştirebilmesi
Çözüm:
⚖️ Bu soru, demokratik hukuk devletinin temel taşlarından biri olan "yargı bağımsızlığı" ilkesinin ne olduğunu ve ne olmadığını ayırt etmemizi istemektedir.
- ➡️ İlk adım, yargı bağımsızlığının amacını anlamaktır. Amaç, mahkemelerin tarafsız ve hukuka uygun karar verebilmesi için dış etkilerden korunmasıdır.
- ➡️ İkinci adım, seçenekleri tek tek değerlendirmektir:
- A) Yargı birliği ve içtihatlara uyma ilkesiyle çelişir. Bu bağımsızlık değil, keyfilik olur.
- B) Anayasa'nın 138. maddesinde de belirtildiği gibi, hakimler görevlerinde bağımsızdır ve hiçbir organın emri altında değildir. Bu, tanımın ta kendisidir.
- C) Yargıçlar kendi görüşlerine değil, hukuk kurallarına ve kanunlara göre karar verir. Bu seçenek keyfiliği çağrıştırır.
- D) Kanun yapma yetkisi sadece yasama organına (TBMM) aittir. Yargının böyle bir yetkisi yoktur.
✅ En doğru ve kapsayıcı tanım, yargı mensuplarının hiçbir dış etki altında kalmadan sadece hukuka uygun karar verebilmesini ifade eden B şıkkıdır.
