Soru:
Aşağıda bir kimyasal tortul kayaç ile onun oluşum şekli eşleştirilmiştir. Bu eşleştirmelerden hangisi doğru değildir?
- A) Kalker → Kalsiyum bikarbonatlı suların çökelmesi
- B) Jips → Sulu tortul havzalarda buharlaşma
- C) Kaya tuzu → Sodyum klorür içeren suların buharlaşması
- D) Traverten → Bitki ve hayvan kalıntılarının sıkışması
Çözüm:
💡 Bu soruda her bir kayaç için verilen oluşum tanımının doğru olup olmadığını kontrol etmeliyiz.
- ➡️ A Seçeneği: Kalker (kireçtaşı), kalsiyum bikarbonatlı suların çökelmesi sonucu oluşabilir. Bu, kimyasal kalker oluşumu için doğru bir tanımdır.
- ➡️ B Seçeneği: Jips (alçıtaşı), kapalı deniz veya göllerde suyun buharlaşması (evaporit) sonucu çökelir. Bu tanım doğrudur.
- ➡️ C Seçeneği: Kaya tuzu da tıpkı jips gibi evaporit bir kayacıdır. Sodyum klorür (NaCl) içeren suların buharlaşmasıyla oluşur. Bu tanım doğrudur.
- ➡️ D Seçeneği: Travertenin oluşumu, "bitki ve hayvan kalıntılarının sıkışması" ile açıklanamaz. Bu tanım, organik tortul kayaçlar (örneğin, kömür veya bazı kireçtaşı türleri) için geçerlidir. Traverten ise tamamen kimyasal bir çökelme sürecidir.
✅ Dolayısıyla, eşleştirmesi yanlış olan seçenek D'dir.
