Soru:
Toros Dağları'nın yüksek kesimlerinde (\(2000\) m ve üzeri) karstik şekiller (lapya, dolin, obruk, mağara) yaygın olarak görülür. Bu durumun nedenlerini, dağların oluşumu ve jeolojik yapısını da dikkate alarak açıklayınız.
Çözüm:
💡 Karstik şekillerin oluşması için kireçtaşı (kalker) gibi suda çözünebilir kayaçların varlığı ve bol yağış gereklidir.
- ➡️ Jeolojik Yapı (Kayaç Türü): Toros Dağları, üçüncü zamanda Tethys (Tetis) Okyanusu tabanında biriken kalın kireçtaşı (kalker) depolarının, levha hareketleriyle kıvrılarak yükselmesi sonucu oluşmuştur. Yani temel jeolojik yapıyı suda çözünebilen karbonatlı kayalar (kireçtaşı) oluşturur.
- ➡️ İklim Koşulları: Toroslar, Akdeniz iklim kuşağında yer alır ve yüksek kesimlere düşen yağış (yağmur ve kar) oldukça fazladır. Bol su, kireçtaşını çözündürmek için gereken kimyasal reaksiyonu sağlar.
- ➡️ Zaman ve Yükselme: Dağların milyonlarca yıl önce oluşup yükselmesi, bu kayaçların uzun bir süre boyunca yağışlı koşullara maruz kalmasına olanak tanımıştır. Yükselme, eğimli araziler oluşturarak yüzey sularının akışını hızlandırmış ve çözünmeyi kolaylaştırmıştır.
✅ Sonuç olarak, Toroslar'ın kireçtaşından oluşan jeolojik yapısı ile bol yağış alan iklimi, bölgenin Türkiye'nin en önemli karstik topoğrafyasına sahip olmasının temel nedenleridir.
