Soru:
Bir öğrenci, epirojenez hareketleri sonucunda oluşan aşağıdaki yer şekillerini gözlemliyor:
- Kıta kenarlarındaki dalga aşındırma platformları (abrazyon platformları)
- İç bölgelerdeki geniş ovalar ve platolar
- Kıyılardaki taraçalar (deniz ve akarsu taraçaları)
Bu yer şekillerinin oluşumunu hangi epirojenik hareket türleri (pozitif/negatif) açıklar? Her biri için hangi hareket geçerlidir?
Çözüm:
💡 Epirojenez, kıtaların geniş alanlarında gerçekleşen yavaş, dikey yönlü alçalma ve yükselme hareketleridir. Bu hareketlerin türünü, yer şeklinin oluşum şekline bakarak anlayabiliriz.
- ➡️ Dalga Aşındırma Platformları: Kıta kenarının deniz seviyesine göre alçalması (negatif epirojenez) sonucu sular altında kalır ve dalgaların aşındırmasıyla bu platformlar oluşur.
- ➡️ Geniş Ovalar ve Platolar: Kıtanın iç bölgelerinin yükselmesi (pozitif epirojenez) sonucu akarsuların aşındırmasıyla bu düz veya hafif engebeli geniş alanlar meydana gelir.
- ➡️ Taraçalar: Kıyı çizgisinin veya akarsu yatağının yükselmesi (pozitif epirojenez) sonucu, eski deniz seviyesi veya akarsu yatağı bir taraça (seyir terası) olarak yüksekte kalır.
✅ Sonuç olarak; abrazyon platformları için negatif, ovalar/platolar ve taraçalar için ise pozitif epirojenez hareketi geçerlidir.
