Soru:
Coğrafya öğretmeni tahtaya aşağıdaki formülü yazmıştır:
\( \Delta h = h_2 - h_1 \)
Burada \( h_1 \) bir kıyı şeridindeki eski deniz dalgası izlerinin (fosil) bugünkü yüksekliği, \( h_2 \) ise aynı bölgede günümüz deniz seviyesinin yüksekliğidir. \( \Delta h > 0 \) olduğu bilindiğine göre, bu bölge için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur?
- A) Bölgede volkanik faaliyetler artmıştır.
- B) Kıta, deniz seviyesine göre yükselmiştir.
- C) Buzul çağı sona ermiş ve buzullar erimiştir.
- D) Kıta, deniz seviyesine göre alçalmıştır.
Çözüm:
💡 Bu soru, epirojenik hareketin matematiksel bir gösterimini anlamamızı istiyor.
- ➡️ Birinci Adım: Formülü yorumlayalım. \( \Delta h = h_2 - h_1 \). \( h_1 \), eski deniz izinin şu anki yüksekliği. \( h_2 \) ise günümüz deniz seviyesi (0 metre kabul edilir).
- ➡️ İkinci Adım: Soruda \( \Delta h > 0 \) verilmiş. Yani \( h_2 - h_1 > 0 \). Bu da \( h_2 > h_1 \) anlamına gelir. Günümüz deniz seviyesi (\( h_2 \)), eski deniz izinin şu anki konumundan (\( h_1 \)) daha yüksekte. Ancak deniz seviyesi sabit bir referans noktasıdır (0 m).
- ➡️ Üçüncü Adım: Mantıksal çıkarım yapalım. Deniz seviyesi sabitken, eski bir deniz izi denizden yüksekte ise, bu kara parçasının yükseldiğini (pozitif epirojenez) kanıtlar. Eski deniz izi artık denizden daha yukarıdadır.
✅ Sonuç olarak, \( \Delta h > 0 \) olması, "Kıta, deniz seviyesine göre yükselmiştir" anlamına gelir. Cevap B seçeneğidir. (C seçeneği eustatik-deniz seviyesi değişikliğidir ve burada kıtanın hareketi kesindir).
