Soru:
Bir tsunami oluşum sürecini adım adım açıklayınız. Açıklamanızda aşağıdaki terimlere yer veriniz:
- Okyanus tabanı
- Düşey hareket
- Su kolonu
- Dev dalga
Çözüm:
💡 Tsunaminin oluşum mekaniğini adım adım inceleyelim.
- ➡️ 1. Adım - Tetikleyici Olay: Genellikle bir deprem, volkanik patlama veya deniz altı heyelanı gibi güçlü bir olay, okyanus tabanında ani ve büyük bir düşey hareket meydana getirir.
- ➡️ 2. Adım - Enerji Aktarımı: Okyanus tabanındaki bu ani hareket, üzerindeki büyük miktardaki su kolonunu da aynı şekilde hareket ettirir. Bu, okyanus yüzeyine muazzam miktarda enerji aktarır.
- ➡️ 3. Adım - Dalga Oluşumu: Aktarılan bu enerji, okyanus yüzeyinden yayılan çok uzun dalga boylu ve yüksek hızlı bir dev dalga trenini başlatır. Açık okyanusta bu dalganın yüksekliği fazla değildir ancak enerjisi çok büyüktür.
- ➡️ 4. Adım - Kıyıda Yükselme: Dalga, sığ kıyı sularına ulaştığında, suyun altındaki sürtünme artar. Dalganın hızı azalır, ancak enerjisi korunduğu için dalga yüksekliği çok fazla artarak karaya doğru büyük bir su duvarı halinde ilerler.
✅ Sonuç olarak, okyanus tabanındaki düşey bir hareketin su kolonunu etkilemesiyle başlayan süreç, kıyıya ulaştığında yıkıcı bir dev dalgaya dönüşür.
