Soru:
Tsunami dalgaları ile normal rüzgar dalgaları arasındaki temel farklar nelerdir? Açıklayınız. (\(E = mc^2\) benzeri bir enerji denklemi yazmanıza gerek yok, enerjinin kaynağı ve dalga özellikleri üzerine odaklanın.)
Çözüm:
💡 İki dalga türünü karşılaştırarak tsunaminin neden bu kadar tehlikeli olduğunu anlayabiliriz.
- ➡️ 1. Fark - Enerji Kaynağı: Rüzgar dalgaları, yüzeyde esen rüzgarın sürtünmesiyle oluşur. Tsunami ise, okyanus tabanındaki jeolojik hareketlerden (deprem, vb.) kaynaklanan çok daha büyük bir enerjiyle oluşur.
- ➡️ 2. Fark - Dalga Boyu (İki dalga tepesi arasındaki mesafe): Rüzgar dalgalarının dalga boyu kısadır (genellikle 100-200 metre). Tsunaminin dalga boyu ise çok uzundur, 100 kilometreden fazla olabilir. Bu, bir tsunaminin saatlerce sürebileceği anlamına gelir.
- ➡️ 3. Fark - Hız: Rüzgar dalgaları saatte birkaç 10 km hızla ilerler. Tsunamiler ise açık okyanusta bir jet uçağı kadar hızlı (saatte 800 km veya daha fazla) ilerleyebilir.
- ➡️ 4. Fark - Okyanustaki Davranış: Rüzgar dalgaları okyanus yüzeyinde görülür. Tsunami ise okyanusun tüm su kolonunu hareket ettirir. Bu nedenle açık denizdeyken bir gemi, tsunaminin altından fark etmeden geçebilir çünkü dalga yüksekliği çok azdır.
✅ Sonuç olarak, tsunamiler enerji kaynağı, dalga boyu, hızı ve okyanustaki davranışı bakımından normal rüzgar dalgalarından köklü şekilde farklıdır.
