Soru:
Peribacalarının oluşumunda aşağıdaki faktörlerden hangisi doğrudan etkili olmamıştır?
- A) Volkanik patlamalar sonucu oluşan tüf tabakaları
- B) Yağmur sularının yüzeyi aşındırması
- C) Akarsuların derin vadiler oyması
- D) Şiddetli depremlerin bölgeyi sık sık etkilemesi
Çözüm:
💡 Peribacalarının oluşum sürecini adım adım düşünelim:
- ➡️ 1. Adım - Volkanik Malzeme: Peribacaları, volkanik patlamalarla yeryüzüne yayılan yumuşak tüf ve sert bazalt tabakalarının üst üste birikmesiyle oluşan bir zemin üzerinde şekillenir. Bu nedenle A seçeneği doğrudan etkilidir.
- ➡️ 2. Adım - Su Erozyonu: Yağmur suları yumuşak tüf tabakasını aşındırarak sel sularının oluşmasına ve akarsuların derin vadiler (badlands) oymasına zemin hazırlar. Bu nedenle B ve C seçenekleri de doğrudan etkilidir.
- ➡️ 3. Adım - Rüzgar Erozyonu: Oluşan yarık ve vadi sistemlerinde rüzgar, aşındırma ve cilalama işlevi görerek peribacalarının nihai şeklini almasını sağlar.
- ➡️ 4. Adım - Depremin Rolü: Depremler, bölgenin genel jeolojik yapısını etkilese de peribacalarının karakteristik oluşum sürecinin (tüf + su + rüzgar) doğrudan ve birincil bir bileşeni değildir.
✅ Sonuç: Peribacalarının oluşum sürecinin temel bileşenleri volkanik malzeme, akarsu ve rüzgar erozyonudur. Depremler bu sürecin doğrudan bir parçası olmadığı için doğru cevap D seçeneğidir.
