Karstik biriktirme şekilleri (Sarkıt, Dikit, Sütun, Traverten)

Örnek 07 / 12
Soru:

Bir coğrafya öğrencisi, bir mağaranın profil çizimini yapıyor. Çizimde, mağara tavanına bağlı, koni şeklinde aşağı doğru sarkmış bir oluşum görülüyor. Bu oluşum, kireçtaşının (kalkerin) erimesiyle oluşan kalsiyum bikarbonatlı suların tavandan sızarak, suyun buharlaşması ve karbondioksitin açığa çıkması sonucu kalsitin (\(CaCO_3\)) çökmesiyle meydana gelmiştir. Öğrencinin çizimde gördüğü bu şekil aşağıdakilerden hangisidir?

Çözüm:

💡 Bu soru, bir şeklin tanımını yaparak onun adını bulmamızı istiyor. Tanımdaki anahtar kelimelere dikkat edelim:

  • ➡️ 1. Adım: Şeklin konumu "mağara tavanına bağlı" ve yönü "aşağı doğru sarkmış" olarak verilmiştir. Bu, yerçekimi yönünde büyüyen bir şekle işaret eder.
  • ➡️ 2. Adım: Şeklin fiziksel görünümü "konik" olarak tarif edilmiştir.
  • ➡️ 3. Adım: Oluşum sürecinde, kalsiyum bikarbonatlı suların "tavandan sızarak" ve "kalsitin çökmesi" mekanizması anlatılmıştır. Bu, karstik biriktirme şekillerinin genel oluşum mekanizmasıdır.
  • ➡️ 4. Adım: Tüm bu ipuçları (tavandan, aşağıya, konik, kalsit çökelmesi) bize bu şeklin sarkıt olduğunu kesin olarak gösterir.

✅ Sonuç: Tavandan aşağıya doğru sarkan konik biriktirme şekline sarkıt denir.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12