Soru:
Dalgalar ve kıyı akıntıları, taşıdıkları malzemeleri kıyıdan denize doğru veya kıyı boyunca biriktirerek çeşitli şekiller oluşturur. Bu şekillerden biri olan kıyı oku, genellikle burunlardan, körfez girişlerinden ya da kıyıda bir düzlüğün bittiği yerden başlar.
Kıyı okunun oluşum sürecini, dalga ve akıntıların rolünü dikkate alarak açıklayınız.
Çözüm:
🔍 Kıyı okunun oluşumunu adım adım anlatalım:
- ➡️ 1. Adım - Taşıma: Dalgalar kıyıya çarparak kum, çakıl gibi malzemeleri aşındırır ve yerinden kaldırır. Kıyı boyunca meydana gelen yandan kıyı akıntıları (longshore drift) bu malzemeleri kıyıya paralel olarak taşır.
- ➡️ 2. Adım - Yön Değişimi/Birikme: Taşınan malzeme, kıyı çizgisinin yön değiştirdiği (örneğin bir burundan sonra körfeze girilen) noktalara geldiğinde, akıntının hızı ve taşıma gücü azalır. Ayrıca, dalgaların kırılma özelliği bu noktalarda malzemenin birikmesine neden olur.
- ➡️ 3. Adım - Oluşum ve Büyüme: Bu uygun noktalarda birikmeye başlayan malzeme, zamanla su yüzeyine çıkarak ince, uzun ve çoğunlukla kıvrımlı bir dil şeklini alır. Bu dil, kıyıdan denize doğru veya kıyı boyunca uzanır ve bir kıyı okunu oluşturur.
✅ Sonuç olarak; kıyı oku, dalgaların aşındırdığı ve kıyı akıntılarının taşıdığı malzemenin, enerjisinin azaldığı noktalarda birikmesiyle oluşan bir biriktirme şeklidir.
