Soru:
“Aşağıdakilerden hangisi, ‘İslam düşüncesinde yorum farklılıklarının ortaya çıkmasının sebepleri’ arasında doğrudan bir etken olarak gösterilemez?”
Çözüm:
💡 Bu soru, yorum farklılıklarının nedenlerini ve bu nedenlerin doğrudanlık derecesini analiz etmeyi gerektirir.
- ➡️ Siyasi ve toplumsal olaylar: Doğrudan etkendir. Örneğin, Cemel ve Sıffin savaşları siyasi mezheplerin doğuşuna zemin hazırlamıştır.
- ➡️ Kültürel farklılıklar: Doğrudan etkendir. Fethedilen bölgelerdeki farklı kültürler, İslam'ın yorumlanışını etkilemiştir.
- ➡️ Nassların (ayet ve hadislerin) farklı anlaşılma ihtimali: Doğrudan ve temel bir etkendir. Arap dilinin zenginliği, müteşabih ayetler bu farklılığa yol açar.
- ➡️ Kur’an’ın evrensel bir kitap olması: Bu, yorum farklılığının sonucu veya hikmetidir, doğrudan bir sebebi değildir. Evrensellik, farklı yorumlara imkan tanıdığı için bir zemin oluşturur ancak doğrudan "şu yorum farklılığı bu evrensellikten çıktı" diyemeyiz. Temel sebep, insan aklının ve sosyal şartların bu evrensel mesajı anlama çabasıdır.
✅ Sebep-sonuç ilişkisine dikkat edildiğinde, diğer üç seçenek birer etken iken, "Kur’an’ın evrensel bir kitap olması" daha çok bir çerçeve ve imkan olarak görülür. Bu nedenle, doğrudan bir etken olarak gösterilemez.
