Soru:
Epikür, "Haz, hayatın amacıdır" derken aslında uzun vadeli ve sürdürülebilir bir mutluluğu kasteder. Bu nedenle, bazen kısa süreli bir hazzdan vazgeçmek veya bir acıyı göze almak gerekebilir.
Aşağıdaki durumların hangisinde bir Epikürcü, kısa vadeli bir hazzdan vazgeçmeyi seçer?
- A) Arkadaşlarıyla uzun ve keyifli bir akşam yemeği yemek için
- B) Yarınki önemli sınavına çalışmak için bir partiye gitmemek
- C) Canının çok istediği tatlıyı yemek
- D) Yeni bir hobi edinmek için kursa yazılmak
Çözüm:
💡 Epikür'ün "haz hesabı" veya "haz aritmetiği" olarak bilinen ilkesini hatırlayalım. Buna göre, daha büyük bir hazza ulaşmak veya daha büyük bir acıdan kaçınmak için küçük hazlardan vazgeçilebilir veya küçük acılar göze alınabilir.
- ➡️ A) Bu, doğrudan bir haz verici faaliyettir. Vazgeçmek için bir neden yoktur.
- ➡️ B) Partiye gitmek kısa vadeli bir haz sunar. Ancak sınava çalışmamak, sınavdan alınacak düşük notun (bir acı) ve bunun getireceği pişmanlık, stres gibi uzun vadeli ruhsal huzursuzlukların (ataraksi kaybı) riskini taşır. Bir Epikürcü, uzun vadeli huzuru (sınav başarısının verdiği güven ve rahatlık) seçmek adına kısa vadeli partinin hazrından vazgeçer.
- ➡️ C) Bu, doğrudan bir isteği karşılayan basit bir hazzı temsil eder. Epikür'cü bir bakış açısıyla, bu istek aşırılığa kaçmadığı sürece (örneğin sağlığa zarar verecek kadar) tercih edilebilir.
- ➡️ D) Yeni bir hobi edinmek, kişiye haz veriyorsa ve hayatını zenginleştiriyorsa, Epikürcü bir yaşam için olumludur. Burada bir hazzdan vazgeçme durumu yoktur.
✅ Epikürcü düşünce, akıllıca bir haz hesabı yaparak, B seçeneğinde olduğu gibi, geçici bir zevki, daha kalıcı bir huzur uğruna feda etmeyi öngörür.
