Soru:
Bir hastanede çalışan hemşire, doktorun hastaya uygulanmasını istediği bir tedavi protokolünün, hemşirenin mesleki etik değerleri ve hasta yararına uygun olmadığını düşünmektedir. Hemşire, bir yandan doktora itaat etmesi gereken bir ast, diğer yandan da hastasının savunucusu olması gereken bir sağlık profesyonelidir. Bu ikilem, hangi sosyolojik/psikolojik kavramın tipik bir örneğidir?
Çözüm:
💡 Bu örnek, özellikle hiyerarşik mesleklerde görülen bir rol çatışması türüdür.
- ➡️ Birinci Adım: Hemşirenin "hemşire" statüsü içinde bile birden fazla rol beklentisi vardır. Bu beklentileri tanımlayalım: Ast rolü (doktorun talimatlarına uymak), Hasta savunucusu/etik profesyonel rolü (hastanın iyiliği ve mesleki etik kurallar için sorumluluk taşımak).
- ➡️ İkinci Adım: Bu rol beklentileri birbiriyle çakışıyor mu? Evet. Doktorun talimatına uymak, hemşirenin hasta yararına ve kendi meslek etiğine aykırı görünmektedir. Ancak talimata karşı çıkmak da ast rolüne aykırıdır ve iş disiplini sorunu yaratabilir.
- ➡️ Üçüncü Adım: Bu durum, tek bir statüye (hemşirelik) ait farklı ve çelişen rol beklentilerinden kaynaklanmaktadır. Hemşire, "nasıl bir hemşire olması gerektiği" konusunda bir ikilem içindedir.
✅ Sonuç: Hemşire, aynı statü (hemşirelik) içindeki birbiriyle çelişen rol beklentileri (ast olma ve hasta savunucusu olma) nedeniyle rol çatışması yaşamaktadır.
