Soru:
Aşağıdaki iki önermeden geçerli bir sonuç çıkarıp kıyas (syllogism) formunda yazınız. Geçerli olup olmadığını belirtin.
- Önerme 1: Tüm kuşlar (\(K\)) kanatlıdır (\(A\)).
- Önerme 2: Bazı evcil hayvanlar (\(E\)) kuştur (\(K\)).
Çözüm:
💡 Bu bir kategorik kıyas sorusudur. İki öncülden bir sonuç çıkarılması istenmektedir. Önermeleri standart forma sokarak ilerleyelim.
- ➡️ 1. Adım: Terimleri Belirle
Büyük Terim (P): Sonuç önermesinin yüklemi. Burada "kanatlıdır (A)".
Küçük Terim (S): Sonuç önermesinin öznesi. Burada "evcil hayvanlar (E)".
Orta Terim (M): İki öncülde de geçen ama sonuçta geçmeyen terim. Burada "kuşlar (K)".
- ➡️ 2. Adım: Öncülleri Yaz
Büyük Öncül: Büyük terimi (P) içeren öncül. "Tüm K, A'dır." (Tüm kuşlar kanatlıdır.)
Küçük Öncül: Küçük terimi (S) içeren öncül. "Bazı E, K'dır." (Bazı evcil hayvanlar kuştur.)
- ➡️ 3. Adım: Sonucu Çıkar
Küçük öncüldeki küçük terim (E) ile büyük öncüldeki büyük terim (A) arasında bir ilişki kurarız. Küçük öncül "bazı" ifadesi içerdiği için sonuç da "bazı" ile başlamalıdır. Bu durumda sonuç: "Bazı E, A'dır." yani "Bazı evcil hayvanlar kanatlıdır."
- ➡️ 4. Adım: Geçerliliği Kontrol Et
Orta terim (K) iki öncülde de dağıtılmış durumda değildir ve kurallara uygundur. Çıkarım mantıklıdır.
✅ Sonuç: Çıkarılan sonuç "Bazı evcil hayvanlar kanatlıdır." önermesidir ve bu kıyas geçerlidir.
