Çözümlü Örnek 3
Soru:
Bir şehrin kimliği, onu oluşturan unsurlarla şekillenir. (I) Tarihî camiler, çarşılar, hanlar ve eski evler, o şehrin hafızasını oluşturur. (II) Ne yazık ki, hızlı kentleşme ve çarpık yapılaşma, bu hafızanın hızla silinmesine neden olmaktadır. (III) Bu durum, şehirlerin giderek birbirine benzemesine ve aidiyet duygusunun zayıflamasına yol açmaktadır. (IV)
Bu parçadaki numaralandırılmış yerlerin hangisine "Özellikle tarihî dokunun yoğun olduğu bölgelerdeki betonlaşma, bu süreci daha da hızlandırmaktadır." cümlesi getirilmelidir?
Çözüm:
💡 Bu soruda, paragraftaki bir sorunun nedenini veya sonucunu daha da derinleştiren, özelleştiren bir cümle eklememiz gerekiyor.
- ➡️ Birinci adım: Paragrafın ana düşüncesi "tarihî kent kimliğinin hızlı yapılaşma nedeniyle yok olması"dır. (II) numaralı cümlede bu sorun ortaya konuyor.
- ➡️ İkinci adım: Eklenecek cümleyi inceleyelim: "Özellikle tarihî dokunun yoğun olduğu bölgelerdeki betonlaşma, bu süreci daha da hızlandırmaktadır." "Bu süreç" ifadesi, kendinden önce bahsedilen olumsuz bir gelişmeye (hafızanın silinmesine) işaret eder. "Özellikle" kelimesi ise genel bir durumu, daha spesifik bir alana indirger.
- ➡️ Üçüncü adım: Bu cümle, (II) numaralı cümlede dile getirilen "hafızanın silinmesi" sürecinin, en kritik bölgelerde (tarihî dokunun yoğun olduğu yerlerde) nasıl daha vahim bir hal aldığını açıklamaktadır. Yani genel sorunu, özel bir örnekle pekiştirmektedir.
- ➡️ Dördüncü adım: Bu nedenle, "bu süreç" ifadesinin anlamlı olabilmesi için, sürecin tanımlandığı cümlenin hemen sonrasına gelmesi gerekir.
✅ Sonuç: "Bu süreci" vurgulayan cümle, sürecin anlatıldığı (II) numaralı cümlenin hemen ardından, yani (III) numaralı bölüme getirilmelidir.
