Soru:
Karlofça Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin batıda toprak kaybettiği ilk antlaşma olmasının yanı sıra, imzalanma şekli açısından da bir ilktir. Bu antlaşmanın imzalanma süreci ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
- A) Antlaşma, tarafların aynı çatı altında toplanmadan, elçiler aracılığıyla yapılan yazışmalarla sonuçlandırılmıştır.
- B) Osmanlı Devleti, antlaşmayı kendi ülkesi sınırları içinde ve kendi belirlediği şartlarla imzalamıştır.
- C) Antlaşma, tarafların eşit şartlarda temsil edildiği uluslararası bir kongrede görüşülerek imzalanmıştır.
- D) Osmanlı padişahı, antlaşma maddelerini bizzat müzakere ederek onaylamıştır.
Çözüm:
💡 Bu soru, Karlofça Antlaşması'nın diplomatik özelliğine odaklanıyor.
- ➡️ Karlofça Antlaşması'ndan önceki önemli antlaşmalar (örneğin Zitvatorok, Vasvar) genellikle Osmanlı topraklarında veya sınır bölgelerinde, Osmanlı'nın ağırlığını hissettirdiği ortamlarda imzalanmıştır.
- ➡️ Karlofça ise, o dönem için Osmanlı sınırları dışında sayılan Sırbistan'daki Karlofça kasabasında yapıldı.
- ➡️ Müzakerelerde, tarafların (Osmanlı, Avusturya, Venedik, Lehistan) temsilcileri aynı masa etrafında toplandı. Bu, Osmanlı diplomasi geleneğinde bir ilkti. Osmanlı, burada Avrupa devletleriyle eşit koşullarda müzakere etmek durumunda kaldı.
- ➡️ A şıkkı yanlıştır çünkü yüz yüze müzakereler yapılmıştır. B şıkkı yanlıştır çünkü antlaşma Osmanlı topraklarında imzalanmamıştır. D şıkkı yanlıştır çünkü padişah (II. Mustafa) müzakerelere katılmamış, görüşmeleri heyet yürütmüştür.
✅ Doğru ifade, antlaşmanın bir uluslararası kongre niteliği taşımasıdır. Bu, Osmanlı'nın mutlak üstünlük iddiasından vazgeçmek zorunda kaldığının diplomatik bir göstergesidir. Doğru cevap C şıkkıdır.
