Soru:
Aşağıdaki gelişmelerden hangisi, Balkan Antantı'nın etkinliğini zayıflatan ve II. Dünya Savaşı öncesinde işlevsiz hale getiren temel nedenlerden biri değildir?
- A) Üye devletlerin kendi ulusal çıkarlarını ön planda tutması
- B) Antantın askeri ve mali yönden güçlü bir yapıya kavuşturulamaması
- C) Bulgaristan'ın antanta dâhil olmaması ve bölgedeki anlaşmazlıkları sürdürmesi
- D) İtalya'nın Arnavutluk'u işgal etmesi (1939)
- E) Türkiye'nin Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni imzalaması (1936)
Çözüm:
💡 Bu soru, antantın jeopolitik zaaflarını ve tarihsel süreçte nasıl aşındığını analiz etmeyi gerektirir.
- ➡️ İlk adım, antantın doğasını hatırlamaktır. Bu bir danışma paktıydı ve bağlayıcı, otomatik askeri müdahale mekanizması yoktu.
- ➡️ İkinci adım, her bir seçeneğin antantı nasıl etkilediğini değerlendirmektir. A, B ve C seçenekleri antantın içsel zayıflıklarına işaret eder. D seçeneği (Arnavutluk'un işgali) ise doğrudan bölgedeki tehdidi artırarak antantı test etmiş, ancak üyeler etkili bir ortak tavır geliştirememiştir.
- ➡️ Üçüncü adım, E seçeneğini incelemektir. Montrö Sözleşmesi (1936), Türkiye'nin boğazlar üzerindeki egemenliğini güçlendiren ve uluslararası statüsünü pekiştiren olumlu bir gelişmedir. Bu antantı zayıflatan bir unsur değil, aksine Türkiye'nin bölgedeki konumunu güçlendiren bir faktördür. Antantın zayıflamasının asıl nedeni, üyelerin II. Dünya Savaşı sırasında farklı kamplarda yer almasıdır.
✅ Sonuç olarak, Montrö Boğazlar Sözleşmesi Balkan Antantı'nı zayıflatan bir neden değildir. Doğru cevap E seçeneğidir.
