Soru:
Aşağıdakilerden hangisi, Soğuk Savaş döneminde (1945-1991) kurulmuş olan askeri ve ekonomik bir ittifak değildir?
- A) Varşova Paktı
- B) COMECON (Karşılıklı Ekonomik Yardımlaşma Konseyi)
- C) Bağdat Paktı
- D) NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü)
- E) Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu
Çözüm:
💡 Bu soru, Soğuk Savaş bloklarının kurduğu örgütlerin niteliklerini (askeri/ekonomik) ayırt etmemizi istiyor. "Askeri VE ekonomik" olmayanı bulmalıyız.
- ➡️ Birinci adım: Seçenekleri tek tek ele alalım.
- A) Varşova Paktı: Sovyetler Birliği önderliğinde kurulan askeri ittifaktır. Ekonomik bir yönü yoktur.
- B) COMECON: Sovyetler Birliği önderliğinde kurulan ekonomik iş birliği örgütüdür. Askeri bir yönü yoktur.
- C) Bağdat Paktı: (Sonradan CENTO) Soğuk Savaş'ta Batı Bloku'nun Orta Doğu'daki askeri ittifakıdır. Ekonomik boyutu ikincildir.
- D) NATO: Batı Bloku'nun en önemli askeri ittifakıdır. Ekonomik iş birliği temel amacı değildir.
- E) Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu: Batı Avrupa'da kurulan ve günümüz AB'sinin temelini oluşturan ekonomik bir örgüttür. Askeri bir yapı değildir.
- ➡️ İkinci adım: Soru "askeri VE ekonomik" olan ittifakı değil, "askeri VE ekonomik olmayan" yani sadece bir alanda faaliyet gösteren ittifakı sormaktadır. Ancak seçenekler incelendiğinde, A, C, D sadece askeri; B ve E ise sadece ekonomik örgütlerdir. Hiçbiri aynı anda hem askeri hem de ekonomik bir ittifak değildir. Bu durumda sorunun mantığı, "hangisi bu dönemde kurulmuş bir ittifaktır ama niteliği sadece ekonomiktir (askeri değildir)" şeklinde yorumlanabilir. Bu bağlamda, Bağdat Paktı (CENTO) açıkça bir askeri paktır. Sorunun en net cevabı, Soğuk Savaş'ın askeri bloklarından biri olmayan, tamamen ekonomik entegrasyon amacı güden Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'dur.
✅ Sonuç olarak, diğerleri askeri ittifaklar (veya Sovyet ekonomik örgütü) iken, sadece ekonomik entegrasyon hedefleyen ve askeri bir yönü bulunmayan örgüt Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'dur. Cevap: E
