Soru:
NATO'nun (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü) kuruluş amacı aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Asya-Pasifik bölgesindeki ekonomik iş birliğini geliştirmek
- B) Üye ülkeler arasında serbest ticareti tesis etmek
- C) Üye ülkelerden birine yönelik silahlı saldırıyı tüm üyelere yönelik bir saldırı sayarak (5. Madde) kolektif savunma yapmak
- D) Birleşmiş Milletler'in askeri kanadını oluşturmak
- E) Avrupa Birliği'nin savunma politikasını yürütmek
Çözüm:
💡 Bu soru, NATO'nun varoluş nedenini ve temel prensibini anlamayı gerektirir. NATO, Soğuk Savaş'ın başlangıcında, 1949'da kurulmuş bir ittifaktır.
- ➡️ A) Asya-Pasifik bölgesindeki ekonomik iş birliğini geliştirmek: Bu, NATO'nun değil, APEC gibi örgütlerin amacıdır. NATO'nun coğrafi odağı Kuzey Atlantik bölgesidir.
- ➡️ B) Üye ülkeler arasında serbest ticareti tesis etmek: Ekonomik iş birliği ikincil bir fayda olsa da NATO'nun asıl amacı bu değildir. Ekonomik bütünleşme daha çok Avrupa Birliği'nin hedefidir.
- ➡️ C) Üye ülkelerden birine yönelik silahlı saldırıyı tüm üyelere yönelik bir saldırı sayarak kolektif savunma yapmak: Bu, NATO Antlaşması'nın en temel maddesi olan 5. Madde'nin özüdür. Örgütün kuruluşundaki ana motivasyon, Sovyet tehdidine karşı ortak savunma yapmaktır.
- ➡️ D) Birleşmiş Milletler'in askeri kanadını oluşturmak: BM'nin kendi barışı koruma operasyonları vardır, ancak NATO bağımsız bir örgüttür ve BM'ye bağlı değildir.
- ➡️ E) Avrupa Birliği'nin savunma politikasını yürütmek: AB'nin kendi savunma iş birliği mekanizmaları (Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası) olsa da, Avrupa'nın savunması halen büyük ölçüde NATO çatısı altında yürütülür. Ancak NATO sadece AB üyelerinden oluşmaz (ABD, Kanada, Türkiye, İngiltere gibi üyeleri vardır).
✅ NATO'nun "kolektif savunma" prensibi, onu diğer uluslararası örgütlerden ayıran en temel özelliktir. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.
