Soru:
Türkiye'nin NATO'ya katılım süreci ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
- A) NATO'nun kurucu üyeleri arasında yer almıştır.
- B) Kore Savaşı'na asker göndermesinin, NATO'ya üyeliğinde hiçbir etkisi olmamıştır.
- C) 1952 yılında, Soğuk Savaş stratejisi gereği NATO'ya kabul edilmiştir.
- D) İlk kez 1999 yılında Doğu Bloku'na karşı askeri harekata katılmıştır.
- E) NATO'ya üye olması, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni geçersiz kılmıştır.
Çözüm:
💡 Bu soru, Türkiye'nin Batı Bloku'na entegrasyon sürecindeki kritik bir dönüm noktasını ve tarihsel gerçekleri bilmeyi gerektirir.
- ➡️ A) NATO'nun kurucu üyeleri arasında yer almıştır: NATO 1949'da kurulmuştur. Türkiye ise 1952'de üye olmuştur. Bu nedenle kurucu üye değildir. Yanlış.
- ➡️ B) Kore Savaşı'na asker göndermesinin, NATO'ya üyeliğinde hiçbir etkisi olmamıştır: Türkiye, 1950'de başlayan Kore Savaşı'na bir tugay göndererek Batı Bloku yanında savaşa katılmış ve ittifaka bağlılığını göstermiştir. Bu hamle, NATO'ya üyelik başvurusunun kabul edilmesinde çok önemli bir etken olarak kabul edilir. Yanlış.
- ➡️ C) 1952 yılında, Soğuk Savaş stratejisi gereği NATO'ya kabul edilmiştir: Doğru. Türkiye, Sovyetler Birliği'ne coğrafi olarak yakın olması ve Boğazlar gibi jeostratejik bir öneme sahip olması nedeniyle, Batı Bloku için hayati önem taşıyordu. Bu stratejik değerlendirmeler sonucunda 1952'de Yunanistan'la birlikte NATO'ya resmen dahil edilmiştir. Doğru.
- ➡️ D) İlk kez 1999 yılında Doğu Bloku'na karşı askeri harekata katılmıştır: 1999'da Doğu Bloku dağılmıştı. Türkiye, Soğuk Savaş boyunca NATO'nun bir parçası olarak zaten Doğu Bloku'na karşı konuşlandırılmıştı. 1999'daki Kosova harekâtı, eski Yugoslavya'ya yönelikti. Yanlış.
- ➡️ E) NATO'ya üye olması, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni geçersiz kılmıştır: Montrö Sözleşmesi hala geçerlidir. Türkiye, NATO üyesi olmasına rağmen sözleşmeden kaynaklanan hak ve yükümlülüklerini sürdürmektedir. Yanlış.
✅ Tarihsel bilgiler ışığında değerlendirildiğinde, tek doğru ifade C seçeneğidir.
