Soru:
Soğuk Savaş'ın sona ermesinden sonra NATO için aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yapılamaz?
- A) Varşova Paktı'nın dağılmasıyla varlık nedeni sorgulanmaya başlanmıştır.
- B) Eski Doğu Bloku ülkelerini ve eski Sovyet cumhuriyetlerini de içine alarak genişlemiştir.
- C) Terörizmle mücadele, kriz yönetimi ve siber savunma gibi yeni görev alanları üstlenmiştir.
- D) Askeri harcamalarını azaltarak tamamen siyasi bir forum haline gelmiştir.
- E) Bosna-Hersek, Kosova ve Afganistan gibi bölgelerde barışı destekleme operasyonları yürütmüştür.
Çözüm:
💡 Bu soru, NATO'nun Soğuk Savaş sonrası dönüşümünü ve uyum sağlama çabalarını anlamayı gerektirir. "Yapılamaz" ifadesine dikkat edilmeli.
- ➡️ A) Varşova Paktı'nın dağılmasıyla varlık nedeni sorgulanmaya başlanmıştır: Yapılabilir. Bu, dönemin en yaygın tartışmalarından biridir. Ana düşmanı ortadan kalktığı için NATO'nun geleceği ciddi şekilde sorgulanmıştır.
- ➡️ B) Eski Doğu Bloku ülkelerini ve eski Sovyet cumhuriyetlerini de içine alarak genişlemiştir: Yapılabilir. Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti (1999), Baltık ülkeleri (2004) gibi birçok eski Doğu Bloku ülkesi NATO'ya katılmıştır. Bu, "Doğuya Genişleme" politikası olarak bilinir.
- ➡️ C) Terörizmle mücadele, kriz yönetimi ve siber savunma gibi yeni görev alanları üstlenmiştir: Yapılabilir. 11 Eylül saldırılarından sonra terörizmle mücadele ön plana çıkmış, siber saldırılar yeni bir tehdit olarak tanımlanmış ve NATO bu alanlarda yetenekler geliştirmiştir.
- ➡️ D) Askeri harcamalarını azaltarak tamamen siyasi bir forum haline gelmiştir: Yapılamaz. NATO, Soğuk Savaş sonrasında askeri kapasitesini korumuş ve hatta geliştirmiştir. Üyelere askeri harcamalarını GSYİH'nin %2'sine çıkarmaları yönünde taahhütte bulunmaları istenmektedir. Askeri ittifak olma özelliği devam etmektedir. Siyasi iş birliği önem kazanmış olsa da, örgüt "tamamen siyasi bir forum" haline gelmemiştir.
- ➡️ E) Bosna-Hersek, Kosova ve Afganistan gibi bölgelerde barışı destekleme operasyonları yürütmüştür: Yapılabilir. NATO, 1990'lardan itibaren bu bölgelerde aktif olarak barışı koruma ve kriz yönetimi operasyonları yürütmüştür.
✅ Seçenekler incelendiğinde, A, B, C ve E Soğuk Savaş sonrası NATO için doğru tespitlerken, D seçeneği gerçeği yansıtmamaktadır. Bu nedenle cevap D seçeneğidir.
