Soru:
Türkiye'nin kıyı bölgelerinde dağların uzanış yönü, iklim özellikleri ve bitki örtüsü üzerinde belirleyici olmuştur. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
- A) Karadeniz Dağları'nın kıyıya paralel uzanması → Kıyı ile iç kesimler arasında iklim farkının belirgin olması
- B) Ege'de dağların kıyıya dik uzanması → Denizel etkinin iç kesimlere kadar sokulabilmesi
- C) Akdeniz'deki Toros Dağları'nın kıyıya paralel uzanması → İç kesimlerde karasal iklimin etkili olması
- D) Kuzey Anadolu Dağları'nın yükseltisi → Doğu Karadeniz'de çay ve fındık tarımının yapılabilmesi
- E) Ege'deki horst alanları → Orman örtüsünün daha çok bu alanlarda yoğunlaşması
Çözüm:
💡 Bu soruda, dağların uzanışı ve yükseltisinin iklim ve bitki örtüsüne etkisi sorgulanmaktadır. Yanlış olanı bulmamız isteniyor.
- ➡️ Birinci adım, her bir seçeneği coğrafi bilgilerimizle test etmektir.
- ➡️ İkinci adım, seçenekleri incelemek:
- A) Doğru. Karadeniz'de dağlar kıyıya paraleldir, bu nedenle deniz etkisi içeriye sokulamaz ve kıyı ile iç kesim arasında büyük fark oluşur.
- B) Doğru. Ege'de dağlar (horstlar) kıyıya diktir. Bu durum, deniz etkisinin (ılıman havanın) iç kesimlere doğru kolayca girmesini sağlar.
- C) Doğru. Akdeniz'de Toroslar kıyıya paraleldir, bu da deniz etkisini kıyı şeridiyle sınırlar ve iç kesimlerde karasal iklimin görülmesine neden olur.
- D) Yanlış. Doğu Karadeniz'de çay ve fındık tarımının yapılabilmesinin temel nedeni dağların yükseltisi değil, bölgenin bol yağış alan, ılıman mikro-klima özelliklerine sahip olmasıdır. Yükselti arttıkça tarım için uygun koşullar azalır. Bu nedenle bu eşleştirme hatalıdır.
- E) Doğru. Ege'de horst olarak adlandırılan yüksek dağlık alanlar (Bozdağlar, Aydın Dağları vb.), yağışı daha fazla çektiği için orman örtüsüyle kaplıdır.
✅ Doğru cevap, neden-sonuç ilişkisi kurarken hata yapılan D seçeneğidir. Çay ve fındık, yükseltinin değil, yağış ve özel iklim koşullarının ürünüdür.
