Soru:
Türkiye'de dağların denize bakan yamaçları ile iç kesimlere bakan yamaçları arasında sıcaklık ve yağış bakımından farklılıklar görülür. Aşağıdaki ifadelerden hangisi bu farklılığın bir sonucu değildir?
- A) Karadeniz'de dağların kuzey yamaçlarında orman örtüsü, güney yamaçlarına göre daha gürdür.
-
- C) Ege Bölgesi'nde deniz etkisi, dağlar kıyıya dik uzandığı için iç kesimlere daha fazla sokulabilir.
- D) Kuzey Anadolu Dağları'nın kuzey yamaçları, güney yamaçlarından daha fazla yağış alır.
- E) İç Anadolu'ya bakan yamaçlarda yağış azlığına bağlı olarak bozkır bitki örtüsü yaygındır.
Çözüm:
🏔️ Bu soru, Türkiye'deki bakı etkisi ve dağların uzanış yönü gibi coğrafi faktörlerin iklim ve bitki örtüsüne etkisini anlamamızı sağlar.
- ➡️ Birinci adım: Genel kural, dağların denize bakan (rüzgara dönük) yamaçlarının daha fazla yağış aldığı, iç kesimlere bakan (rüzgardan korunan) yamaçların ise daha az yağış aldığı yönündedir.
- ➡️ İkinci adım: Seçenekleri bu kurala göre değerlendirelim:
- A) Doğru. Karadeniz'de hakim rüzgar yönü kuzeybatılıdır. Dağların kuzey yamaçları denize ve rüzgara dönük olduğu için daha gür ormanlara sahiptir.
- B) Doğru. Akdeniz Bölgesi'nde hakim rüzgarlar genellikle batı ve güneybatı yönlüdür. Toroslar'ın güney yamaçları (denize bakan) daha fazla yağış alır.
- C) Bu ifade, soruda bahsedilen "dağların farklı yamaçları arasındaki fark"ın bir sonucu değil, Ege Bölgesi'nin özel yerşekilleri (horst-graben) ile ilgili bir durumu açıklar. Dağlar kıyıya dik olduğu için deniz etkisi içeriye sokulur, bu bir yamaç farkı değil, bölgenin genel bir özelliğidir.
- D) Doğru. Kuzey Anadolu Dağları'nın kuzey yamaçları Karadeniz'den gelen nemli hava kütlelerine dönük olduğu için güney yamaçlarından daha fazla yağış alır.
- E) Doğru. İç Anadolu'ya bakan yamaçlar, yağışı engelleyen dağların arkasında (yağış gölgesi) kaldığı için az yağış alır ve bozkır görülür.
✅ Soru, "hangisi bu farklılığın bir sonucu değildir" diye sorduğu için, yamaç farkıyla doğrudan ilgili olmayan, bölgenin genel jeomorfolojik yapısından kaynaklanan C seçeneği doğru cevaptır.
