Çözümlü Örnek 4
Soru:
Bir öğrenci, Türkiye'deki yağış tipleri ile ilgili aşağıdaki gözlemleri yapmıştır:
- İzmir'de yaz aylarında aniden bastıran, kısa süreli ve şiddetli sağanak yağışlar görülür.
- Rize'de yıl boyunca, özellikle de sonbahar ve kış aylarında sürekli ve yamaçlara çarpan rüzgârlara bağlı yağışlar etkilidir.
- Ankara'da ilkbahar aylarında, ısınan havanın yükselmesiyle oluşan ve genellikle gök gürültülü sağanak şeklindeki yağışlar gözlemlenir.
Buna göre, bu öğrencinin gözlemlediği yağış tipleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Cephesel Yağış - Orografik Yağış - Konveksiyonel Yağış
- B) Konveksiyonel Yağış - Orografik Yağış - Cephesel Yağış
- C) Orografik Yağış - Konveksiyonel Yağış - Cephesel Yağış
- D) Konveksiyonel Yağış - Cephesel Yağış - Orografik Yağış
Çözüm:
💡 Soru, Türkiye'de görülen üç temel yağış tipini (Konveksiyonel, Orografik, Cephesel) örnekler üzerinden tanımamızı istiyor.
- ➡️ Birinci adım: İlk gözlemi (İzmir) analiz edelim. "Yaz aylarında", "aniden bastıran", "kısa süreli ve şiddetli sağanak" ifadeleri, ısınmaya bağlı yükselim (konveksiyonel) yağışların tipik özelliğidir.
- ➡️ İkinci adım: İkinci gözlemi (Rize) analiz edelim. "Yıl boyunca", "yamaçlara çarpan rüzgârlara bağlı" ifadeleri, nemli havanın bir dağ yamacına çarparak yükselip soğuması sonucu oluşan yamaç (orografik) yağışları işaret eder.
- ➡️ Üçüncü adım: Üçüncü gözlemi (Ankara) analiz edelim. "İlkbahar aylarında", "ısınan havanın yükselmesiyle oluşan", "gök gürültülü sağanak" ifadeleri yine bir yükselim (konveksiyonel) yağış tipidir. İç bölgelerde ilkbaharda görülen bu yağışlara "Kırkikindi yağmurları" denir.
- ➡️ Dördüncü adım: Sıralamayı yapalım: 1. Konveksiyonel, 2. Orografik, 3. Konveksiyonel.
✅ Sonuç: Doğru sıralama Konveksiyonel Yağış - Orografik Yağış - Konveksiyonel Yağış şeklindedir. Bu sıralama verilen seçeneklerde B) şıkkında bulunmaktadır.
