Soru:
Bir öğretmen, öğrencilerine Erikson'un "Yakınlığa karşı Yalıtılmışlık" krizini anlatırken, bu krizin bir önceki dönem olan "Kimliğe Karşı Rol Karmaşası" krizi ile olan ilişkisini vurgulamak istemektedir. Buna göre, öğretmen aşağıdaki ifadelerden hangisini kullanırsa bu ilişkiyi en doğru şekilde açıklamış olur?
- A) "Sağlam bir kimlik duygusuna sahip olmayan birey, başkalarıyla yakın ilişkiler kurmakta zorlanır."
- B) "Yakın ilişkiler kuran birey, kimlik karmaşasını otomatik olarak çözer."
- C) "Kimlik karmaşası, bireyin yalnız kalmasını ve yakınlıktan kaçınmasını engeller."
- D) "Yakınlık kuran bireyler, kimliklerinden ödün vermek zorunda kalır."
Çözüm:
💡 Erikson'un kuramında gelişim dönemleri birbirini etkiler ve bir önceki dönemin çözümü, sonraki dönem için temel oluşturur. Bu soru, kimlik ve yakınlık arasındaki bu nedensel ilişkiyi sorguluyor.
- ➡️ İlk Adım: "Kimliğe Karşı Rol Karmaşası" ergenlik dönemine ait bir krizdir. Bu dönemde birey "Ben kimim?" sorusuna bir yanıt arar ve istikrarlı bir kimlik duygusu geliştirmeye çalışır.
- ➡️ İkinci Adım: "Yakınlığa karşı Yalıtılmışlık" ise hemen sonraki dönem olan genç yetişlikte yaşanır. Erikson'a göre, başkalarıyla samimi bir yakınlık kurabilmek için öncelikle kendinizin ne olduğunu bilmeniz (sağlam bir kimliğe sahip olmanız) gerekir. Aksi takdirde, ilişkide kaybolma korkusu yaşarsınız.
- ➡️ Üçüncü Adım: Şıkları bu bilgi ışığında değerlendirelim:
- A) "Sağlam bir kimlik duygusuna sahip olmayan birey, başkalarıyla yakın ilişkiler kurmakta zorlanır." Bu ifade, iki dönem arasındaki nedensel bağı (kimlik -> yakınlık) doğru bir şekilde kurmaktadır.
- B) Yanlıştır, çünkü yakınlık kimlik karmaşasını "otomatik olarak" çözmez.
- C) Yanlıştır, çünkü kimlik karmaşası yalnızlığı engellemez, tam aksine yakınlık kurmayı zorlaştırarak yalıtılmışlığa yol açabilir.
- D) Yanlıştır, çünkü sağlıklı bir yakınlık ilişkisi kimlikten ödün vermeyi gerektirmez, tam tersine iki kimliğin bir arada var olabilmesini gerektirir.
✅ Doğru cevap A seçeneğidir. Bu ifade, kimlik gelişiminin yakınlık kurma kapasitesi için bir önkoşul olduğunu en net şekilde açıklamaktadır.
