Soru:
Ivan Pavlov'un köpeklerle yaptığı deneyde, köpeğin salya salgılama tepkisi üzerine etkisi olmayan zil sesi, deney sürecinde hangi aşamadan sonra "koşullu uyarıcı" haline gelmiştir? Açıklayınız.
Çözüm:
🧠 Bu soru, klasik koşullanmanın temel mekanizmasını anlamayı gerektirir.
- ➡️ Birinci adım: Başlangıçta, zil sesi bir nötr uyarıcı'dır. Yani köpekte salya tepkisi oluşturmaz.
- ➡️ İkinci adım: Koşulsuz uyarıcı olan et tozu (yemek), köpekte doğal olarak koşulsuz tepki olan salya salgılamayı oluşturur.
- ➡️ Üçüncü adım: Nötr uyarıcı (zil sesi) ile koşulsuz uyarıcı (et tozu) birkaç kez eşleştirilir (zil çalınır ve hemen ardından et verilir).
- ➡️ Dördüncü adım: Bu eşleştirmelerden sonra, artık zil sesi tek başına salya salgılama tepkisini oluşturabilir hale gelir. İşte bu aşamada zil sesi nötr olmaktan çıkar ve koşullu uyarıcı haline dönüşür.
✅ Sonuç olarak, zil sesi, nötr uyarıcı iken koşulsuz uyarıcı ile tekrarlı şekilde eşleştirildikten sonra koşullu uyarıcı haline gelmiştir.
