Soru:
Bir öğretmen, derse başlamadan önce her seferinde aynı melodideki zili çalmaktadır. Zil çalındıktan sonra öğrenciler sessizce öğretmeni beklemeye başlamaktadır. Bu durumda, zil sesi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
- A) Koşulsuz uyarıcı
- B) Nötr uyarıcı
- C) Koşullu tepki
- D) Koşulsuz tepki
- E) Pekiştireç
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için klasik koşullanma sürecini ve terimlerini iyi bilmek gerekir.
- ➡️ İlk adım: Süreci analiz edelim. Başlangıçta zil sesi (nötr uyarıcı) öğrencilerde "sessizce bekleme" tepkisini oluşturmaz.
- ➡️ İkinci adım: Öğretmen, zil sesini (nötr uyarıcı) derse başlama (koşulsuz uyarıcı) ile eşleştirir. Ders başlaması, doğal olarak sessizce beklemeyi (koşulsuz tepki) getirir.
- ➡️ Üçüncü adım: Tekrarlar sonucunda, zil sesi tek başına "sessizce bekleme" (koşullu tepki) tepkisini oluşturur hale gelir. Ancak soru, sürecin henüz tamamlanmadığı, zil sesinin henüz tepki oluşturmadığı bir durumu değil, zil sesinin tanımını soruyor. Sürecin başında, henüz bir anlam kazanmamış uyarıcı nötr uyarıcıdır.
✅ Doğru cevap, zil sesinin başlangıçtaki halini ifade eden B) Nötr uyarıcı'dır.
