Soru:
Şiirin ahenk unsurlarından uyak (kafiye) ve redifi inceleyiniz. Aşağıdaki dörtlükte hangi seslerin benzeştiğini ve redifin ne olduğunu bulunuz.
"Temizliği severim, her zaman duş alırım,
Mikropları kovar, tertemiz olurum,
Ellerimi yıkar, dişlerimi fırçalarım,
İşte böyle sağlıklı, güçlü bulurum."
Çözüm:
💡 Ahenk unsurlarını bulmak için dizelerin sonlarındaki ses benzerliklerine bakarız. Uyak (Kafiye), en az iki dizenin sonunda tekrarlanan ses benzerliğidir. Redif ise, uyaktan sonra gelen aynı anlamdaki ek veya kelimelerdir.
- ➡️ 1. Adım: Dize Sonlarını İncele - Dize sonları: "alırım", "olurum", "fırçalarım", "bulurum".
- ➡️ 2. Adım: Redifi Bul - Tüm dizelerin sonunda "-ım" eki bulunur. Bu ek, iyelik eki olduğu ve aynı görevle kullanıldığı için redif'tir.
- ➡️ 3. Adım: Uyağı (Kafiyeyi) Bul - Redif çıkarıldığında geriye kalan seslere bakarız: "alır", "olur", "fırçalar", "bulur". Burada "alır" ve "bulur" kelimeleri tam uyak oluşturmaz. "olur" ve "bulur" arasında "-ur" sesleri yarım uyak oluşturur. Ancak "fırçalar" farklıdır. Bu dörtlükte daha çok "-r" sesiyle yarım bir ahenk yakalandığı ve asıl ağırlığın "-ım" redifinde olduğu söylenebilir. Ana uyak "fırçalarım" dışındaki dizelerdeki "-lır/-lur" sesleridir.
✅ Sonuç: Bu dörtlükteki redif "-ım" ekidir. "alırım" ve "bulurum" ile "olurum" arasında "-ır/-ur" sesleriyle yarım uyak vardır.
