Çözümlü Örnek 4
Soru:
Bir öğrenci, "Kemosentez ve fotosentez olaylarının her ikisinde de aşağıdaki moleküllerden hangisi üretilmez?" sorusunu soruyor. Seçenekler:
- A) Glikoz (\(C_6H_{12}O_6\))
- B) Oksijen (\(O_2\))
- C) ATP
- D) Klorofil
Doğru cevabı bulunuz ve nedenini açıklayınız.
Çözüm:
🤔 Bu soru, iki sürecin ortak ve farklı ürünlerini anlamamızı istiyor.
- ➡️ **A) Glikoz:** Hem fotosentez hem de kemosentezin temel amacı inorganik karbon dioksitten organik besin (glikoz) sentezlemektir. Dolayısıyla glikoz her ikisinde de üretilir.
- ➡️ **B) Oksijen:** Fotosentezde suyun fotolizi sonucu oksijen açığa çıkar. Kemosentezde ise durum farklıdır. Bazı kemosentetik reaksiyonlar oksijen tüketir (hidrojen sülfürün oksidasyonu gibi), bazıları ise oksijen üretebilir. Ancak genel olarak kemosentez için oksijenin bir temel ürün olduğu söylenemez. Fakat soru "kesinlikle üretilmez"i sorduğu için bu seçenek yanıltıcı olabilir. Daha kesin bir seçenek aramalıyız.
- ➡️ **C) ATP:** Hem fotosentezin ışığa bağımlı reaksiyonlarında hem de kemosentezdeki kimyasal oksidasyon reaksiyonlarında ATP sentezlenir. Bu enerji, daha sonra besin sentezi için kullanılır. Yani ATP her ikisinde de üretilir.
- ➡️ **D) Klorofil:** Klorofil, fotosentez yapan canlılarda (bitkiler, algler, bazı bakteriler) bulunan bir pigmenttir. Işığı soğurma görevi vardır. Kemosentezde ise ışık kullanılmadığı için klorofile ihtiyaç yoktur ve kemosentetik bakteriler tarafından üretilmez.
✅ Sonuç: Hem fotosentezde hem de kemosentezde üretilmeyen molekül Klorofil (D seçeneği)'dir. Çünkü klorofil, kemosentez için gerekli değildir ve sentezlenmez; sadece fotosentez yapan canlılar tarafından sentezlenen bir yapıdır.
