Soru: Mai ve Siyah romanında toplumsal değişimler (örneğin, Batılılaşma süreci) ana fikri nasıl etkiler?
Çözüm: Roman, 19. yüzyıl sonu Osmanlı toplumunda yaşanan Batılılaşma hareketlerini arka planda işler. Ahmet Cemil gibi genç aydınlar, bu değişim döneminde yeni idealler (mai) geliştirir, ancak toplumsal gerçekler (siyah) – geleneksel yapılar, ekonomik zorluklar, kültürel çatışmalar – bu hayalleri engeller. Örneğin, Ahmet Cemil'in edebiyat alanındaki yenilikçi fikirleri, toplumun muhafazakâr kesimleri tarafından kabul görmez. Bu bağlamda, ana fikir sadece kişisel bir çatışma değil, aynı zamanda toplumsal bir tema olarak da genişler: "Bireyin hayalleri ile toplumsal gerçekler arasındaki uyumsuzluk."