Soru: Mai ve Siyah romanının ana fikri, günümüz okuyucusu için neden hâlâ geçerlidir ve bu evrenselliği nasıl açıklanabilir?
Çözüm: Romanın ana fikri, "hayaller ile gerçekler arasındaki çatışma" teması, insan doğasının evrensel bir yönünü yansıtır. Günümüzde de insanlar eğitim, kariyer, ilişkiler gibi alanlarda benzer hayal-gerçek ikilemleri yaşar. Örneğin, bir öğrencinin üniversite hayalleri (mai) ile sınav gerçekleri (siyah) arasındaki mücadele, Ahmet Cemil'in deneyimlerine paraleldir. Bu nedenle, romanın ana fikri zaman ve mekân aşan bir özellik taşır, çünkü insanlığın ortak psikolojik ve sosyal deneyimlerine hitap eder. Okuyucular, kendi hayatlarından yola çıkarak bu temayı kolayca içselleştirebilir.
