2. sınıf Türkçe cümle bilgisi: Kurallı ve anlamlı cümle oluşturma

Örnek 08 / 12
Soru:

"I. evden / II. koşarak / III. çıktı / IV. sabah"
Verilen sözcüklerle anlamlı ve kurallı iki farklı cümle oluşturulabilir. Bu cümleler aşağıdakilerden hangileri olabilir? (Cümlelerin matematiksel ifadesi: \( Cümle = \{I, II, III, IV\} \) )

Çözüm:

💡 Sözcüklerin farklı dizilişleri, cümlenin vurgusunu ve anlamını değiştirir. Ancak her iki durumda da cümle kurallı (yüklem sonda) ve anlamlı olmalıdır.

  • ➡️ 1. Adım: Yüklemi belirleyelim. "çıktı" fiili yüklemdir ve kurallı cümlede sonda olmalıdır.
  • ➡️ 2. Adım: İlk cümleyi oluşturalım. Vurguyu "zaman" üzerine yapalım. "Sabah" sözcüğü cümlenin başında vurgulanır.
    • Cümle 1: "Sabah evden koşarak çıktı." (Vurgu: Sabah)
  • ➡️ 3. Adım: İkinci cümleyi oluşturalım. Vurguyu "durum" veya "yer" üzerine yapalım. "Koşarak" veya "evden" sözcükleri başa gelebilir.
    • Cümle 2a: "Evden sabah koşarak çıktı." (Vurgu: Evden)
    • Cümle 2b: "Koşarak sabah evden çıktı." (Vurgu: Koşarak)
  • ➡️ 4. Adım: Tüm cümlelerin anlamlı olduğunu ve yüklemin (III) sonda olduğunu kontrol edelim.

✅ Sonuç: İstenen iki farklı cümle şunlar olabilir:
1. "Sabah evden koşarak çıktı." \( (IV, I, II, III) \)
2. "Koşarak sabah evden çıktı." \( (II, IV, I, III) \)
Veya "Evden sabah koşarak çıktı." \( (I, IV, II, III) \)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12