Soru:
Şekildeki devrede anahtar (K) açıkken A ve B ampullerinin parlaklığı aynıdır. Anahtar kapatıldığında A ve B ampullerinin parlaklığı nasıl değişir? (Tüm ampuller özdeştir.)
(Devre Şeması Tasviri: Pil, seri bağlı A ampulü ve anahtar, hepsi B ampulü ile paralel bağlı)
Çözüm:
💡 Bu karma bir devredir. Anahtarın konumuna göre devrenin eşdeğer direnci ve akım dağılımı değişir.
- ➡️ Anahtar Açıkken: B ampulü devre dışıdır. Akım sadece A ampulünden geçer. A'nın parlaklığı normaldir. B yanmaz.
- ➡️ Anahtar Kapatıldığında: Artık A ampulü ve K anahtarından oluşan kol, B ampulüne paralel hale gelir.
- ➡️ Akım Dağılımı: Pilin verdiği toplam akım artar. Bu akım iki kola ayrılır. Anahtarlı kolun direnci sadece A ampulünün direncine (R) eşittir. B kolunun direnci de R'dir. Paralel oldukları için her iki koldaki gerilim aynıdır (V). Bu nedenle her iki koldan da aynı akım geçer (I = V/R).
- ➡️ A Ampulü: Anahtar kapalıyken de uçlarındaki gerilim V'tir (Çünkü pilin gerilimine doğrudan bağlı değil, B ile paralel). Bu nedenle üzerinden geçen akım ve parlaklığı değişmez.
- ➡️ B Ampulü: Anahtar kapalı olmadığı için sönüktü. Anahtar kapatılınca üzerinden akım geçmeye başlar ve pilin gerilimini (V) görerek yanar.
✅ Sonuç: Anahtar kapatıldığında A ampulünün parlaklığı değişmez, B ampulü ise yanmaya başlar.
