Soru:
Büyük Selçuklu Devleti'nde, Nizamiye Medreseleri'nin kurulma amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi en az etkilidir?
- A) Bilimsel çalışmaları desteklemek ve eğitim standartlarını yükseltmek
- B) Devlete memur yetiştirmek
- C) Şii-Batıni propagandasına karşı Sünni anlayışı güçlendirmek
- D) Halkın temel okuma-yazma ihtiyacını karşılamak
Çözüm:
💡 Bu soru, bir kurumun kuruluş amaçlarını ve önceliklerini analiz etmemizi gerektiriyor. "En az etkili" olanı bulmalıyız.
- ➡️ A) Bilimsel çalışmaları desteklemek: Nizamiye Medreseleri, dönemin en ileri eğitim kurumlarındandı. Bu amaç temel bir nedendir.
- ➡️ B) Devlete memur yetiştirmek: Medreseler, kadı, müderris, devlet adamı gibi bürokratları yetiştirerek devletin ihtiyacını karşılamıştır. Bu da önemli bir amaçtır.
- ➡️ C) Şii-Batıni propagandasına karşı Sünni anlayışı güçlendirmek: Vezir Nizamülmülk'ün en önemli politik hedeflerinden biri, Fatımilerin etkisine karşı Sünni ideolojisini güçlendirmekti. Bu, kuruluşun siyasi ve dini temel nedenlerinden biridir.
- ➡️ D) Halkın temel okuma-yazma ihtiyacını karşılamak: Nizamiye Medreseleri, daha çok yükseköğretim seviyesinde eğitim veren kurumlardı. Temel okuryazarlık eğitimi, daha küçük çaplı mahalle mekteplerinde veya sıbyan mekteplerinde verilirdi. Bu nedenle, bu amaç Nizamiye Medreseleri için en az etkili olandır.
✅ Medreselerin yükseköğretim kurumu olması nedeniyle, temel eğitim vermek birincil amacı değildir. Doğru cevap D seçeneğidir.