Soru:
"Ben, bu satırları yazarken bile o günlerin heyecanını yeniden yaşıyorum. Annemin elinden tutup ilk kez okula gittiğim o puslu sabah, hayatımın dönüm noktalarından biriydi."
Yukarıdaki metin, aşağıdaki yazı türlerinden hangisine örnek gösterilebilir? Bu türü, bir benzeri olan "biyografi"den ayıran iki temel farkı yazınız.
Çözüm:
💡 Metnin diline ve anlatıcısına odaklanalım.
- ➡️ 1. Adım: Metnin anlatıcısı "Ben" diye başlıyor ve kendi geçmişine ("ilk kez okula gittiğim") dair kişisel bir anısından bahsediyor. Ayrıca "heyecanını yeniden yaşıyorum" diyerek kişisel duygularını aktarıyor.
- ➡️ 2. Adım: Bir kişinin kendi hayatından bir kesiti, kendi ağzından ve duygularını katarak anlatması, bu metni otobiyografi veya anı (hatıra) türüne yaklaştırır. Bu iki tür arasında ince çizgiler olsa da, ikisi de biyografiden temel farklılıkları paylaşır.
- ➡️ 3. Adım: Şimdi otobiyografiyi biyografiden ayıran temel farklara bakalım:
- Fark 1 (Anlatıcı): Otobiyografide anlatıcı, yazarın kendisidir (1. kişi: "ben"). Biyografide ise anlatıcı, hayatı anlatılan kişinin dışındaki bir yazardır (3. kişi: "o").
- Fark 2 (Nesnellik/Öznellik): Otobiyografi, yazarın kendi duygu, düşünce ve yorumlarını içerdiği için özneldir. Biyografi ise belgelere, kanıtlara dayandığı için nesnel olmak zorundadır.
✅ Sonuç: Metin, Otobiyografi veya Anı türüne örnek gösterilebilir. Biyografiden ayıran iki temel fark: 1) Anlatıcının yazarın kendisi olması (1. kişi anlatım), 2) Öznel bir anlatıma sahip olmasıdır.
