Soru:
Türkiye'nin \( 36^\circ \) Kuzey ve \( 42^\circ \) Kuzey paralelleri arasında yer almasının (mutlak konum) aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkisi yoktur?
- A) Güneş ışınlarının yere düşme açısının yıl içindeki değişimi
- B) Cephe yağışlarının görülme sıklığı
- C) Gölge boylarının kışın uzun, yazın kısa olması
- D) Güneyden esen rüzgarların sıcaklığı artırması
- E) Gündüz süresinin yazın 12 saatin üzerine çıkması
Çözüm:
💡 Bu soruda, mutlak konumun (enlemin) iklim üzerindeki etkileri sorgulanmaktadır. Enlemin etkilediği faktörler şunlardır:
- ➡️ Güneş ışınlarının düşme açısı
- ➡️ Sıcaklık dağılışı
- ➡️ Gölge boyu
- ➡️ Gündüz-gece süresi farkı
- ➡️ Mevsimlerin belirginliği
- ➡️ Kalıcı kar sınırının yüksekliği
Şimdi seçenekleri inceleyelim:
- ➡️ A) Etkisi VARDIR. Enlem, güneş ışınlarının geliş açısını doğrudan belirler.
- ➡️ B) Etkisi YOKTUR. Cephe yağışları, farklı sıcaklıktaki hava kütlelerinin karşılaşma alanlarında oluşur. Bu, Türkiye'nin göreceli konumu (örneğin, farklı enlemlerden gelen hava kütlelerinin karşılaşma alanında bulunması) ile ilgilidir. Doğrudan \( 36^\circ \)K - \( 42^\circ \)K paralelleri arasında olmasının bir sonucu değildir.
- ➡️ C) Etkisi VARDIR. Enleme bağlı olarak güneş ışınlarının geliş açısı değişir, bu da gölge boyunu etkiler. Kışın açı küçük, gölge uzun; yazın açı büyük, gölge kısadır.
- ➡️ D) Etkisi VARDIR. Türkiye'nin Kuzey Yarım Küre'de olması, güneyden esen rüzgarların daha düşük enlemlerden (daha sıcak bölgelerden) geldiği için sıcaklığı artırması anlamına gelir.
- ➡️ E) Etkisi VARDIR. Enleme bağlı olarak yaz aylarında gündüz süresi 12 saati aşar, kuzeye gidildikçe bu süre daha da uzar.
✅ Cevap: B seçeneğidir.
