Soru:
Bir DNA dizisinde, bir nükleotidin (örneğin, Adenin yerine Guanin) yer değiştirmesi sonucu oluşan değişikliğe ne ad verilir? Bu değişiklik, kalıtsal çeşitliliğin oluşmasında nasıl bir rol oynar? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, kalıtsal çeşitliliğin bir diğer temel kaynağı olan mutasyonları ele almaktadır.
- ➡️ Birinci adım: DNA'nın yapı taşları olan nükleotidlerde (A, T, G, C) meydana gelen ve kalıcı olan bu tip bir değişikliğe Nokta Mutasyonu denir.
- ➡️ İkinci adım: Bu mutasyon, bir genin içinde gerçekleşirse, o genin kodladığı proteinin yapısını ve işlevini değiştirebilir. Örneğin, Adenin (A) Guanin (G) ile yer değiştirdiğinde, sentezlenen mRNA'daki kodon ve dolayısıyla üretilen aminoasit değişebilir.
- ➡️ Üçüncü adım: Eğer bu mutasyon, üreme hücrelerinde (sperm veya yumurta) meydana gelirse, bir sonraki nesile aktarılabilir. Bu, popülasyonda daha önce var olmayan tamamen yeni bir alel (gen varyantı) oluşturur.
- ➡️ Dördüncü adım: Yeni alelin popülasyona girmesi, o gen için var olan gen havuzuna yeni bir seçenek ekler. Bu, bireyler arasında yeni bir kalıtsal özelliğin ortaya çıkmasına zemin hazırlar.
✅ Sonuç olarak, mutasyonlar, yeni genetik varyasyonların (alellerin) ortaya çıkmasının ilk kaynağıdır. Eşeyli üreme ise bu varyasyonları farklı şekillerde bir araya getirerek çeşitliliği daha da artırır.
