Soru: Islahat Fermanı'nın gayrimüslimlerin askerlik yapmasına ilişkin hükmü, hangi dış etkenler nedeniyle ortaya çıkmıştır? Kısaca açıklayınız.
Çözüm: Islahat Fermanı'nın bu hükmü, özellikle Avrupa devletlerinin baskısı sonucu ortaya çıkmıştır. 19. yüzyılda, Osmanlı Devleti zayıflamış durumdaydı ve Avrupa ülkeleri (özellikle İngiltere ve Fransa), Osmanlı'daki gayrimüslimlerin haklarını iyileştirmek için diplomatik baskı uyguluyordu. Örneğin, Kırım Savaşı sonrasında imzalanan Paris Antlaşması (1856), Osmanlı'nın iç reformlar yapmasını şart koşmuştu. Bu nedenle, Islahat Fermanı, dış baskıların bir sonucu olarak gayrimüslimlere askerlik hakkı gibi eşitlikçi düzenlemeler getirmiştir.