Soru:
Islahat Fermanı'nın "Gayrimüslimler de Müslümanlar gyle il meclislerine üye olabilecektir." maddesi, Osmanlı yönetim anlayışında aşağıdakilerden hangisine yönelik önemli bir adım olarak değerlendirilebilir? (\(x\) = Gayrimüslim, \(y\) = Müslüman)
- A) \(x\) ve \(y\) arasındaki ekonomik farklılıkları artırmaya
- B) \(x\) ve \(y\) arasında hukuki ayrım yapılmasını pekiştirmeye
- C) \(x\) ve \(y\)'yi din temelinde ayrıştırmaya
- D) \(x\) ve \(y\)'ye eşit siyasi temsil hakkı tanımaya
Çözüm:
💡 Bu soru, fermanın getirdiği bir hakkın uzun vadeli ve sembolik anlamını sorgulamaktadır.
- ➡️ Adım 1: Maddeyi anlayalım: "İl meclisleri", yerel yönetim birimleridir. Gayrimüslimlerin de bu meclislere üye olabilmesi, onların yerel karar alma süreçlerine katılabilmesi demektir.
- ➡️ Adım 2: Bu katılım, din ayrımı gözetilmeksizin sağlanmıştır. Bu durum, hukuki veya siyasi ayrımcılığı zayıflatan bir uygulamadır.
- ➡️ Adım 3: Seçenekleri eleyelim. A seçeneği ekonomik farkla, B ve C seçenekleri ayrımcılıkla ilgilidir ve maddenin amacıyla çelişir. Ancak D seçeneği, "eşit siyasi temsil hakkı"ndan bahseder. Yerel yönetimlseçilme hakkı, siyasi temsilin bir parçasıdır.
✅ Bu nedenle, bu madde D) \(x\) ve \(y\)'ye eşit siyasi temsil hakkı tanımaya yönelik bir adımdır. (Not: Bu, tam anlamıyla eşitlik sağlamamış olsa da yönelimi bu doğrultudadır.)
