Soru:
Memduh Şevket Esendal'ın "Çehov Tarzı" olarak da bilinen Durum Hikâyeciliği'ni benimsemesinin, onun hikâyelerinin yapısal özellikleri üzerindeki etkileri nelerdir? Aşağıdaki tabloda belirtilen yapısal özellikleri, olay hikâyesi (Maupassant Tarzı) ile karşılaştırarak açıklayınız.
| Özellik | Olay Hikâyesi (Maupassant) | Durum Hikâyesi (Esendal/Çehov) |
|---|
| Olay Örgüsü | ? | ? |
| Serim, Düğüm, Çözüm | ? | ? |
| Merak Ögesi | ? | ? |
Çözüm:
💡 Bu soru, iki farklı hikâye türünün temel yapısal farklarını bilmeyi ve Esendal'ın anlayışını bu çerçevede konumlandırmayı gerektirir.
- ➡️ Olay Örgüsü: Olay hikâyesinde merkezde güçlü, çarpıcı ve belirgin bir olay vardır. Durum hikâyesinde ise (Esendal'da) belirgin bir olay yoktur veya çok siliktir. Hikâye, gündelik bir durum, atmosfer veya karakterin iç dünyası etrafında şekillenir.
- ➡️ Serim, Düğüm, Çözüm: Olay hikâyesi bu üç aşamalı klasik kurguyu sıkı bir şekilde takip eder. Durum hikâyesinde ise (Esendal'da) bu belirgin değildir. Hikâye bir serimle başlar, ancak bir düğüm noktasına ulaşıp kesin bir çözümle sonlanmak zorunda değildir. Hikâye, bir anın tasviri gibi başlar ve biter.
- ➡️ Merak Ögesi: Olay hikâyesinde okuyucuyu sona bağlayan temel güç "acaba sonra ne olacak?" sorusudur. Durum hikâyesinde (Esendal'da) ise merak, olaydan çok durumun, atmosferin veya karakterin ruh halinin kendisinde gizlidir. Okuyucu "ne olacak?" diye değil, "bu insan/durum nasıl bir şey?" diye okur.
✅ Sonuç olarak tablo şu şekilde doldurulabilir:
- Olay Örgüsü: Güçlü ve çarpıcı / Zayıf veya gündelik bir durum
- Serim, Düğüm, Çözüm: Belirgin ve zorunlu / Belirsiz veya zorunlu değil
- Merak Ögesi: "Ne olacak?" sorusu / "Nasıl bir şey?" sorusu
