Soru:
Bir adli tıp uzmanı, bir cinayet davasında olay yerinden toplanan kan örneklerini incelemektedir. Şüphelilerden birinin kan grubu AB, diğerinin ise O'dur. Olay yerinde bulunan kanın grubu B'dir. Kan gruplarının kalıtımı A, B, O alelleri ile kontrol edilir (A ve B baskın, O çekiniktir).
- a) AB ve O kan gruplu bireylerin çocuklarının sahip olabileceği olası kan grupları nelerdir?
- b) Bu bilgi, adli tıp uzmanının şüphelilerden hangisini elemesine kesin olarak yardımcı olur? Neden?
Çözüm:
💡 Bu soru, Mendel genetiğinin adli bilimlerdeki hayati katkısını göstermektedir.
- ➡️ 1. Adım: Ebeveyn Genotip Analizi:
- AB kan grubu: Genotipi AB'dir.
- O kan grubu: Genotipi OO'dur.
- ➡️ 2. Adım: Olası Gametler:
- AB bireyi: A veya B gametleri oluşturabilir.
- OO bireyi: Sadece O gameti oluşturabilir.
- ➡️ 3. Adım: Olası Çocuk Genotipleri ve Fenotipleri:
- A gameti + O gameti → AO genotipi (A fenotipi).
- B gameti + O gameti → BO genotipi (B fenotipi).
Yani bu çiftin çocukları ya A ya da B kan grubunda olabilir. AB veya O olamaz.
- ➡️ 4. Adım: Adli Tıpa Katkısı: Olay yerinde bulunan kan B grubundadır. AB ve O gruplu şüphelilerin çocuğu olabileceği için (B grubu olabilir), bu bilgi tek başına kesin bir eleme yapmaz. Ancak, eğer kan AB veya O grubunda olsaydı, bu çiftin çocuğu olamayacağı için kesinlikle bu şüpheliler elenirdi. Bu, Mendel kurallarının suçlu bulma veya masumiyet karinesi oluşturmadaki gücünü gösterir.
✅ a) Çocuklar A veya B grubunda olabilir. b) Eğer olay yeri kanı AB veya O olsaydı, her iki şüpheli de kesin olarak elenirdi. Bu durumda (B kanı) eleme yapılamaz, ancak Mendel yasaları delilin değerlendirilmesinde kritik bir araçtır.
