Soru:
Bir nükleer tıp teknisyeni, tiroid kanseri tedavisinde kullanılacak radyoaktif iyot-131 (\(^{131}\mathrm{I}\)) izotopunun TENMAK'a bağlı hangi enstitü tarafından üretildiğini ve bu süreçte TENMAK'ın üstlendiği kritik rolü araştırıyor. Bu bağlamda aşağıdaki soruları yanıtlayınız:
- a) Söz konusu izotopun üretiminden sorumlu TENMAK enstitüsünün adı nedir?
- b) TENMAK'ın bu ve benzeri radyoizotopların üretiminde üstlendiği iki temel sorumluluk yazınız.
Çözüm:
🧪 Bu soru, TENMAK'ın nükleer teknolojilerin tıbbi uygulamalarındaki somut rolünü anlamamızı istiyor.
- ➡️ Adım 1 (a şıkkı): Radyoizotop üretimi, TENMAK'a bağlı SANAEM (Sağlık Araştırmaları Enstitüsü) veya nükleer reaktör işletmeciliği yapan bir enstitü tarafından gerçekleştirilir. Türkiye'de bu görev, genellikle nükleer reaktör ve ilgili tesisleri işleten birimlerdir. Ancak, radyoizotop üretiminden ve nükleer tıp uygulamalarından sorumlu TENMAK bünyesindeki birim, Nükleer Teknolojiler ve Uygulamaları ile ilişkilidir ve bu tür üretimler genellikle araştırma reaktörlerinde yapılır. Spesifik olarak, İstanbul'da bulunan TR-2 Araştırma Reaktörü gibi tesislerde üretilir ve bu süreç TENMAK'ın sorumluluğundadır. Doğrudan "Radyoizotop Üretim Merkezi" veya "Nükleer Tıp Radyoizotopları Üretim Birimi" gibi bir alt birim bu işi yürütür.
- ➡️ Adım 2 (b şıkkı): TENMAK'ın buradaki temel sorumluluklarını düşünelim. İlk olarak, ürünün güvenli ve etkili olmasını sağlamak gelir.
✅ Sonuç:
a) Radyoaktif iyot-131 gibi tıbbi izotopların üretiminden, TENMAK'a bağlı olarak çalışan nükleer reaktör tesisleri (örneğin İstanbul'daki TR-2 Reaktörü) ve bu süreçleri koordine eden Nükleer Teknolojiler Araştırma Enstitüsü veya benzeri bir birim sorumludur.
b) TENMAK'ın üstlendiği iki temel sorumluluk:
- Kalite Kontrol ve Standardizasyon: Üretilen radyoizotopların tıbbi kullanım için uygun saflıkta, dozda ve radyasyon güvenliği standartlarına uygun olmasını sağlamak.
- Ar-Ge ve Yerlileştirme: Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu radyoizotopları yurt içinde üreterek dışa bağımlılığı azaltmak ve yeni tıbbi radyoizotopların geliştirilmesi için araştırma projeleri yürütmek.
