TENMAK (TAEK) nedir ve ne iş yapar

TENMAK, Türkiye'nin ilk nükleer güç reaktörü olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin (NGS) inşası ve işletmesinde doğrudan hangi rolü oynamaktadır? Aşağıdaki seçeneklerden doğru olanı işaretleyiniz ve nedenini kısaca açıklayınız.

A) Santralin ana yüklenicisi ve işletmecisidir.
B) Santralin finansmanını sağlayan kuruluştur.
C) Santralin lisanslama, düzenleme ve denetleme süreçlerinden sorumlu tek kuruluştur.
D) Santralin nükleer güvenlik, radyasyon güvenliği ve acil durum planlaması konularında ulusal düzenleyici otorite olarak görev yapar.
E) Santralin elektrik üretiminden elde edilen gelirleri yönetir.

⚛️ Bu soru, bir nükleer santral projesinde farklı kurumların (işletmeci, düzenleyici vb.) rollerini ayırt etmemizi istiyor.

• ➡️ Adım 1: Akkuyu NGS'nin işletmecisinin Rosatom'un iştiraki olan Akkuyu Nükleer A.Ş. olduğunu hatırlayalım. Bu, A seçeneğinin yanlış olduğu anlamına gelir.
• ➡️ Adım 2: Finansmanın büyük kısmı yatırımcı şirket (Rosatom) tarafından sağlanmaktadır. TENMAK bir finansman kuruluşu değildir. Bu nedenle B seçeneği yanlıştır.
• ➡️ Adım 3: Nükleer santrallerin lisanslama, düzenleme ve denetlemesinden sorumlu tek ve bağımsız kuruluş, TENMAK değil, Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK)'dur. Bu, C seçeneğini eler.
• ➡️ Adım 4: E seçeneği, bir enerji şirketinin (işletmeci) görevidir, TENMAK'ın görevi değildir.
• ➡️ Adım 5: TENMAK'ın asıl rolüne bakalım. TENMAK, nükleer alanda Ar-Ge yapan, teknoloji geliştiren ve nükleer güvenlik alanında ulusal düzenleyici otorite olarak çalışan bir kurumdur. Radyasyon güvenliği, nükleer emniyet standartları ve acil durum planlaması konularında teknik altyapı ve uzmanlık sağlar. Bu görev tanımı D seçeneği ile birebir örtüşmektedir.

✅ Sonuç: Doğru cevap D seçeneğidir. Çünkü TENMAK, nükleer santrallerin güvenliği, radyasyondan korunma ve acil durum hazırlıkları gibi teknik ve bilimsel konularda ulusal düzenleyici otorite olarak görev yapmaktadır. İşletme, finansman veya ticari lisanslama doğrudan görevi değildir.