Soru:
Bir ailede, Talasemi taşıyıcısı olduğu bilinen iki kuzen evlenmek istiyor. Bu çiftin hasta bir çocuk sahibi olma riski, toplumdaki rastgele bir evliliğe göre neden daha yüksektir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, akraba evlilikleri ile resesif hastalıkların görülme sıklığı arasındaki ilişkiyi sorgulamaktadır.
- ➡️ Birinci adım, resesif bir hastalığın ortaya çıkması için her iki ebeveynden de hastalık geninin (a aleli) gelmesi gerektiğini hatırlamaktır.
- ➡️ İkinci adım, akraba evliliklerinin bu olasılığı nasıl artırdığını düşünmektir. Akrabalar, ortak atalardan geldikleri için gen havuzları büyük ölçüde benzerlik gösterir. Aile içinde nadir görülen bir hastalık geni (a aleli) varsa, bu gen her iki ebeveynde de bulunabilir.
- ➡️ Üçüncü adım, toplumdaki rastgele bir evlilikle karşılaştırmaktır. Toplumda "a" alelinin frekansı düşük olduğu için, iki taşıyıcının rastgele birleşme olasılığı düşüktür. Ancak akraba evliliklerinde, ortak atadan gelen bu nadir geni taşıma ihtimalleri çok daha yüksektir.
✅ Sonuç olarak, akraba evlilikleri, resesif hastalık genlerinin homozigot (çift) durumda bir araya gelme olasılığını artırdığı için Talasemi gibi hastalıkların görülme riskini yükseltir.
