Sıfat tamlaması kalıplaşmamış mıdır

"Kara haber tez duyulur." ve "Kara kazan mutfağın köşesinde duruyordu." cümlelerinde geçen "kara" sıfatının kullanımlarını kalıplaşma açısından değerlendiriniz. (\( \text{Kara} = \text{Siyah renk} / \text{Kötü, uğursuz} \))

💡 "Kara" sıfatı, Türkçede hem gerçek hem de mecaz anlamda sık kullanılan ve bazı kullanımları kalıplaşmış bir sözcüktür.

• ➡️ Birinci Cümle ("Kara haber"): Buradaki "kara" sıfatı, "haber" ismini nitelemektedir. Ancak burada siyah renk anlamında değil, "kötü, uğursuz, acı" anlamında kullanılmıştır. Bu mecaz anlam, dilde çok yaygındır ve "kara haber", "kara baht", "kara gün" gibi ifadeler artık kalıplaşmış tamlamalardır.
• ➡️ İkinci Cümle ("Kara kazan"): Buradaki "kara" sıfatı ise, "kazan" isminin rengini (siyah) belirtmektedir. Bu, sözcüğün gerçek anlamıyla yapılmış sıradan, kalıplaşmamış bir sıfat tamlamasıdır.

✅ Sonuç: "Kara haber" ifadesindeki "kara" mecaz anlamıyla kalıplaşmışken, "kara kazan" ifadesindeki "kara" gerçek anlamıyla kalıplaşmamıştır. Bu, aynı sıfatın farklı kullanımlarının nasıl farklı dilsel özellikler gösterebileceğinin güzel bir örneğidir.